مشاوره استعدادیابی

مسئله استعداد افراد همیشه در هر خانواده و در هر اجتماعی مورد بحث بوده است و می‌توان گفت کشف استعداد در کودکان از همان زمان گذشته مرسوم بوده است.
در گذشته معمولا مهارت و استعداد افراد براساس پیشه‌ی شغلی خانواده‌ها در نظر گرفته می‌شده است، مثلا در خانواده‌ای که پدر یا مادر پزشک بودند انتظار می‌رفت تا فرزندان براساس همان محیطی که در آن رشد کرده‌اند توانایی های بلقوه‌ی پزشکی را در آنان جست و جو کنند.
ولی آیا در گذشته معیارهای متفاوتی در خصوص کشف و ارزیابی استعداد افراد به کار گرفته می شده؟
در پاسخ به این سئوال باید گفت که معیارهای اصلی استعداد در افراد مشخص است ولی در گذشته سنجش این معیارها بصورت گسترده نبوده و محدود به مهارت‌های اکتسابی افراد بوده تا ویژگی‌های شخصی افراد.
اما با توجه به اینکه امروزه ما در عصر ارتباطات به سر می‌بریم آگاهی بیشتری در خصوص تیپ های شخصیتی داریم و بسیاری راهها مانند تست ها و آزمون‌های شناسایی استعداد و تیپ های شخصیتی، مشاوره استعدادیابی و ... در دسترس می‌باشد تا بوسیله‌ی آنان ماهیت خود را بهتر بشناسیم و بتوانیم با توانایی‌های خود از همان سن کودکی آشنا شویم و اهداف خود را دنبال کنیم.

تعریف کلی استعداد چیست؟

با توجه به تعریف‌های مختلف استعداد می‌خواهیم راه های استعداد یابی و زمینه‌های کشف استعداد ، اهمیت شناسایی استعداد در سنین کودکی ، نوجوانی ، جوانی و ... بپردازیم. همچنین به اهمیت دریافت مشاوره برای کشف استعداد کودکان و بزرگسالان خواهمیم پرداخت.

بطور کلی هنوز تعریف مشخصی برای استعداد وجود ندارد، ماهیت استعداد برای بسیاری از دانشمندان و محققین متفاوت است و اتفاق نظری وجود ندارد.
تعریف علمی محققان در مورد استعداد به دو دسته تقسیم می‌شود، عده‌ای براین باور هستند که استعداد ذاتی است و درون هرکسی وجود دارد و نمی‌توان آن را از بین برد و گروهی براین معتقد هستند که استعداد وجود دارد، ولی می‌توان اگر استعدادی درونمان وجود نداشت، آن را بوجود آوریم.
ولی چیزی که واضح است این است که استعداد تعریف نسبی دارد. یعنی می‌توان گفت استعداد توانایی بلقوه‌ی افراد است که ممکن است در بعضی از افراد بیشتر یا کمتر نمود کند.
بنابراین تعریف دوم استعداد می‌تواند منطقی تر باشد و به همین ترتیب بسیاری از افراد نیز تعریف دوم را قابل پذیرش تر می‌دانند.
پس در تعریف کلی می‌توان گفت استعداد توانایی بلقوه‌ی افراد است و موهبتی است که خدا به افراد می‌دهد ولی این توانایی ها در افراد دیگر با تلاش می‌تواند رشد و نبوغ پیدا کند.
تلاش 2 × استعداد 5 = 10
تلاش 5 × استعداد 2 = 10
برای درک بهتر این موضوع می‌توان فردی را که در زمینه‌ی ورزش استعداد دارد و انجام حرکات و فنون ورزشی صرف 2 روز تمرین برایش کافیست، با کسی که نیاز است چند هفته تلاش کند تا توانایی انجام آن حرکات را داشته باشد مقایسه کرد.

آیا استعدادیابی سن مشخصی دارد؟

بطور کلی با توجه به اینکه استعداد یک توانایی بلقوه در افراد است ، نتایج بدست آمده از استعدادیابی و مشاوره استعدادیابی در سنین مختلف با هم مشابه خواهد بود. تنها دلیلی که برروی استعدادیابی در سنین کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد به این خاطر است که در سنین کم با تشخیص زودتر توانایی و استعداد کودکان می‌توان برنامه‌ی مناسب تری برای انتخاب های شغلی و تحصیلی بوجود اورد و رسیدن به اهداف و رسیدن به موفقیت را فراهم کرد.

چرا به استعدادیابی شغلی و تحصیلی نیاز داریم؟

استعداد یابی این امکان را برای افراد بوجود می آورد تا بتوانند انتخاب بهتری در زمینه‌های شغلی و تحصیلی داشته باشند. انتخاب‌های اشتباه در زمینه‌های شغلی و تحصیلی اولین آسیب را به خود فرد وارد می‌کند و باعث سرخوردگی و شکست خواهد شد.
در صورتیکه انتخاب‌های متناسب با استعداد و توانایی فرد باعث می‌شود احتمال موفقیت برای فرد بیشتر شود و با اعتماد به نفس و نبوغ بیشتری به انجام امور شغلی و تحصیلی خود بپردازد.
در یک مثال می توان به اتفاقی که برای جانسون اوکانر برای اولین بار رخ داد اشاره کرد. او باتوجه به اینکه مشاهده کرد افرادی که در شرکت جنرال موتورز مشغول به کار هستند، کارآیی و رضایتی در خصوص فعالیت هایی که انجام می‌دهند ندارند و همیشه خسته و بدون رضایت، سرکار خود حاضر می‌شوند. بنابراین افرادی را مشخص کرد و به آنها اجازه داد تا در بخش‌هایی که موثرتر هستند شروع به کار کنند، سپس متوجه تغییر این موضوع شد که اگر افراد با درنظر گرفتن استعداد و توانایی‌هایشان به کار گرفته شوند موثر‌تر خواهند بود و رضایت شغلی بیشتری خواهند داشت.

انسان‌های بسیاری در این دنیا وجود دارند که از استعدادها، شایستگی‌ها و توانایی‌ها و مهارتهای چشم‌گیری برخوردارند، ولی چون خودباوری و آگاهی کافی ندارند، نمی‌توانند کامیاب شوند و به خواسته‌ها و اهداف خود برسند.

(آنتونی رابینز)